Adam Bodnar wydał wytyczne dotyczące prowadzenia spraw dotyczących odmowy przerwania ciąży oraz aborcji farmakologicznej. „Wytyczne są jedną z form zarządzania prokuraturą przez prokuratora generalnego, ich celem jest zapewnienie prawidłowego wykonywania ustawowych obowiązków, a także oddziaływanie na podnoszenie poziomu pracy prokuratorów” – przekazała w piątek (9 sierpnia) prok. Anna Adamiak, rzeczniczka prasowa prokuratora generalnego. Podkreśliła, że pełnią one wyłącznie funkcję pomocniczą i nie zmieniają obowiązującego prawa.
Bodnar wydał wytyczne dla prokuratorów ws. aborcji. Mają „ujednolicić standardy”
Obecnie warunki legalnego przerywania ciąży określa ustawa z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Prokuratura jest powołana do ścigania przestępstw z art. 152 Kodeksu karnego, które obejmują przerwanie ciąży bez spełnienia określonych w ustawie warunków. Należą do nich: zagrożenie życia lub zdrowia matki, nieodwracalne ciężkie uszkodzenie płodu oraz powstanie ciąży w wyniku z czynu zabronionego.
W komunikacie Prokuratury Krajowej podkreślono, że celem wytycznych jest „ujednolicenie standardów prowadzenia postępowań przygotowawczych w tej kategorii spraw”. Za ich opracowanie odpowiadał zespół prokuratorów, który przeprowadził badania aktowe 590 postępowań przeprowadzonych w okresie od początku 2016 roku do końca 2023 roku.
„Zamieszczone w wytycznych wskazówki metodyczne uwzględniają to, że prowadzone postępowania wkraczają w najbardziej intymną sferę życia kobiet oraz ingerują w ich prawa i wolności. Powinno to skłaniać prokuratora do zachowania najwyższego poziomu rzetelności i profesjonalizmu w podejmowanych czynnościach procesowych” – podkreśliła prok. Adamiak. Komunikat zaznacza, że przesłuchanie kobiety, która wyraziła zgodę na aborcję, powinno zostać przeprowadzone z poszanowaniem jej godności oraz nie prowadzić do wiktymizacji.
Wytyczne dla prokuratorów w sprawie aborcji. „Sama odmowa nie stanowi przestępstwa”
W przypadku art. 152 par. 2 kk mówiącego o pomocnictwie w przerywaniu ciąży, zwraca się uwagę, że przestępstwo ma charakter formalny. Prokurator musi w związku z tym ustalić, że wyczerpano znamiona tego czynu wobec konkretnej kobiety, bez względu na to, czy doszło do przerwania ciąży. „Ustalenie, że doszło do upublicznienia abstrakcyjnej informacji o możliwości przerywania ciąży nie powoduje odpowiedzialności karnej” – przekazano.
Jak poinformowano, dokonując oceny prawnokarnej odmowy przeprowadzenia legalnej aborcji przez personel medyczny, prokurator jest zobowiązany ustalić, czy odmowa doprowadziła do śmierci (art. 155 kk), ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 kk), średniego i lekkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 157 kk) albo narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia (art. 160 kk). „Jest to o tyle istotne, że sama odmowa nie stanowi przestępstwa” – zaznacza Prokuratura Krajowa.
Jednocześnie w przypadku spraw o odmowę przeprowadzenia aborcji, która wywołała określone skutki, prokurator powinien poinformować o postępowaniu Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, a także Rzecznika Praw Pacjenta i oddział NFZ, z którym placówka zawarła umowę na udzielanie świadczeń w zakresie ginekologii i położnictwa.
Zaznaczono ponadto, że wytyczne odnoszą się do wszystkich etapów postępowania przygotowawczego. Obejmują więc: wszczęcie postępowania, czynności dowodowe, rozstrzygnięcia merytoryczne, a w przypadku skierowania aktu oskarżenia również postępowania przed sądem. Dotyczą ponadto zagadnień związanych z odpowiedzialnością za pomoc w przerwaniu ciąży za granicą oraz za pomoc udzieloną za granicą.
