Kilka tygodni po utworzeniu rządu ministra odpowiedzialna za politykę senioralną Marzena Okła-Drewnowicz zapowiedziała uruchomienie bonu senioralnego. Ma być on formą wsparcia dla osób, które nie mogą zająć się bliskimi, a zarazem sposobem na organizację usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osób starszych wymagających opieki.
Teraz projekt ustawy o bonie senioralnym ukazał się na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Rozwiązanie ma wejść w życie wraz z początkiem 2026 roku.
Bon senioralny. Kto otrzyma wsparcie?
Projekt przewiduje, że maksymalna wartość bonu senioralnego wyniesie 2150 zł miesięcznie, co będzie odpowiadało 50 godzinom usług wsparcia. Co istotne, bon nie będzie wypłacany w gotówce, a za realizację usług odpowiedzialna będzie gmina.
O bon senioralny ubiegać się będzie mogła rodzina seniora, który ukończył 75. rok życia i ma przyznaną emeryturę lub rentę. Średnie miesięczne świadczenie (z uwzględnieniem dodatku pielęgnacyjnego) nie może jednak przekroczyć w przyszłym roku kwoty 3500 zł brutto, a w kolejnych latach:
- 4000 zł brutto (2027 r.),
- 4500 zł brutto (2028 r.),
- 5000 zł brutto (2029 r.).
Jak zauważa RMF FM, usługi wsparcia podzielono na cztery obszary: zaspokojenie podstawowych codziennych potrzeb życiowych, pomoc w uzyskaniu dostępu do świadczeń zdrowotnych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną lub zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Senior będzie miał zidentyfikowany tzw. poziom niezaspokojonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności życia codziennego. Skala niezaspokojonych potrzeb obejmie cztery poziomy i w zależności od przyznanej liczby punktów senior będzie mógł otrzymać usługi wsparcia realizowane w wymiarze do 12, 13-24, 25-36 lub 37-50 godzin miesięcznie. Minimalna liczba punktów uprawniająca do bonu senioralnego wynosi 11, a maksymalna 60 punktów. Ocenę poziomu niezaspokojonych potrzeb przeprowadzi pracownik gminy.
Warto podkreślić, że usługi świadczone w ramach bonu będą miały charakter niemedyczny. Ich celem będzie wsparcie osób starszych w czynnościach życia codziennego. Założenie jest takie, że usługi mają uzupełnić obecny system pomocy społecznej oraz system ochrony zdrowia.
Kryterium finansowe
Do składania wniosków ws. bonu senioralnego uprawnieni będą zstępni, czyli dzieci bądź wnuki seniora. Warunkiem przyznania świadczenia będzie ich aktywność zawodowa. Tu również będzie brane pod uwagę kryterium finansowe. I tak, gdy zstępny seniora prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, to jego przychód przeciętnie w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku nie może być niższy od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (w przyszłym roku wzrośnie ono do poziomu 4666 zł brutto) oraz wyższy od dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z kolei, gdy zstępny seniora prowadzi wieloosobowe gospodarstwo domowe, to jego przychód przeciętnie w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku, rozumiany jako suma przychodów członków gospodarstwa domowego, nie może przekraczać trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Jeżeli pod tym samym adresem zamieszkuje więcej niż jeden senior, to zakres wsparcia będzie określony dla każdego z seniorów odrębnie. Nie może on jednak przekroczyć łącznie 72 godzin usług wsparcia miesięcznie.
Należy również zwrócić uwagę, że wsparcie nie będzie przysługiwało seniorowi, który korzysta m.in: ze świadczenia uzupełniającego (tzw. 500 plus dla osób niesamodzielnych), ze świadczenia wspierającego, z usługi opiekuńczej w miejscu zamieszkania, z usługi sąsiedzkiej, z instytucji zapewniającej opiekę całodzienną lub całodobową.
Szacuje się, że z bonu senioralnego będzie mogło skorzystać ok. 535 tys. osób.
