-
W pierwszym miesiącu funkcjonowania systemu kaucyjnego w Polsce zwrócono 500 tys. sztuk opakowań, co resort klimatu ocenia jako pozytywny odbiór społeczny.
-
System obejmuje plastikowe i szklane butelki oraz metalowe puszki, a konsumenci mogą odzyskać kaucję nawet bez paragonu.
-
Od 2026 roku firmy będą musiały wykazywać poziom selektywnej zbiórki wynoszący co najmniej 77 proc., pod groźbą znaczących opłat produktowych.
-
Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Podczas konferencji prasowej, podsumowującej pierwszy miesiąc funkcjonowania systemu kaucyjnego w Polsce, wiceminister Sowińska stwierdziła, że zasady zwrotu zostały przez społeczeństwo przyjęte bardzo pozytywnie.
Czy Polacy chętnie oddają butelki? Są dane
Wiceministra przedstawiła dane, z których wynika, że w listopadzie br. do obrotu trafiło 60 mln opakowań ze znakiem kaucji, przy czym od października do listopada 2025 wypłacono klientom kaucję za 500 tys. opakowań. Wiceminister wyraziła nadzieję, że w przyszłym roku liczba opakowań objętych systemem kaucyjnym będzie szybko rosła.
Zaznaczyła, że napoje w opakowaniach nieobjętych kaucją mogą być nadal sprzedawane do wyczerpania zapasów. – To bardzo ważne, by przy zakupach sprawdzić, czy opakowania nie należy oddać w systemie kaucyjnym – mówiła podczas konferencji. Dodała, że niektóre sklepy wprowadzają promocje i zbierają opakowania nieoznaczone znakiem kaucji, co jest działaniem prośrodowiskowym.
Zbiórki muszą osiągnąc konkretny poziom
Wiceszefowa resortu zapowiedziała też kontynuację kampanii informacyjnej zwiększającej świadomość zarówno konsumentów jak i producentów w przypadku kaucji. Dodała też, że rozważane są korekty systemu. Powiedziała, że w przyszłości resort chciałby włączyć do systemu kaucyjnego opakowania standardowe szklane wielokrotnego użytku. Zaznaczyła, że jest to „duże wyzwanie logistyczne, które jest jeszcze przed nami”.
Sowińska poinformowała, że zgodnie z przepisami, od 1 stycznia 2026 roku firmy wprowadzające na rynek napoje muszą wykazać osiągnięcie 77 proc. poziomu zbiórki pustych butelek i puszek w ramach systemu kaucyjnego, a jeśli nie osiągną tego poziomu, zapłacą opłatę produktową – 1 zł za każdy brakujący kilogram opakowań. Dla producentów, którzy nie podpiszą umowy z operatorem, stawka będzie potrójna i wyniesie 3 zł za kilogram. Jeżeli wymagany poziom nie zostanie osiągnięty, obowiązek wniesienia opłaty produktowej spoczywa zarówno na producencie, jak i na operatorze, przy czym każdy z nich uiszcza 50 proc. należnej kwoty.
Na początku października w Polsce wprowadzono system kaucyjny, co oznacza, że do napojów w butelkach plastikowych (do 3 l), metalowych puszkach (do 1 l) i szklanych butelkach wielorazowego użytku (do 1,5 l) ma być doliczana kaucja, którą można odzyskać po oddaniu opakowania. Kaucja wynosi 50 groszy w przypadku butelek plastikowych i puszek, a 1 zł w przypadku wielorazowych butelek szklanych. O tym, czy dane opakowanie jest objęte kaucją, informuje znak kaucyjny nadrukowany na etykiecie lub puszce. To dwie strzałki tworzące prostokąt z napisem „kaucja” i z jej kwotą.
Kaucja od każdego opakowania
Do końca 2025 r. obowiązuje trzymiesięczny okres przejściowy, który ma pozwolić producentom i sklepom sprzedać napoje w opakowaniach sprzed wprowadzenia systemu kaucji i zastąpić je nowymi, kaucyjnymi.
Przepisy dają producentom napojów możliwość zdecydowania – niezależnie od okresu przejściowego – że nie przystąpią do systemu kaucyjnego, godząc się na płacenie tzw. opłaty produktowej, czyli kary za niezrealizowanie minimalnych poziomów selektywnej zbiórki.
Kaucja pobierana ma być od każdego wprowadzonego na rynek napoju w opakowaniu objętym systemem. Zwrot kaucji użytkownikowi końcowemu następuje również za pomocą systemu, bez konieczności okazywania paragonu nabycia napoju. Oddawane opakowania powinny być puste, nie mogą być zgniecione i muszą mieć czytelny kod kreskowy na etykiecie oraz logo systemu kaucyjnego. Kaucja jest osobną pozycją na paragonie.
System kaucyjny ma zachęcić konsumentów do zwrotu opakowań. Jego głównym celem jest podniesienie poziomów selektywnej zbiórki opakowań po napojach i osiągnięcie unijnych progów recyklingu. Zgodnie z nimi w latach 2025-2028 poziom selektywnej zbiórki odpadów ma sięgnąć 77 proc. w przypadku butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (o pojemności do 3 l), metalowych puszek (o pojemności do 1 l) oraz butelek szklanych wielokrotnego użytku (o pojemności do 1,5 l). Od 2029 r. próg ten wzrośnie do 90 proc.
