W drugi dzień EFNI 2024 tematyka podczas paneli koncentrowała się na wielu zagadnieniach, w tym na gospodarce, energetyce, transformacji cyfrowej, polityce migracyjnej, czy obronie cywilnej. Sopocka przestrzeń debat tętniła życiem, a uczestnicy z zaangażowaniem dzielili się swoimi przemyśleniami i rozwiązaniami na przyszłość.
Debata o wyzwaniach dla gospodarki
Na drugi dzień wypełniony licznymi debatami i dyskusjami uczestników wprowadził Andrzej Domański, minister finansów. Wystąpił na panelu „Między globalną niepewnością a unijną polityką: jak zabezpieczyć interesy polskiej gospodarki”. Podczas swojej prezentacji, Domański skupił się na kluczowych wyzwaniach gospodarczych stojących przed Polską i Unią Europejską. Minister podkreślił, że choć polski PKB rósł w II kwartale tego roku najszybciej wśród dużych państw UE, kraj potrzebuje bardziej zrównoważonego modelu wzrostu, opartego nie tylko na konsumpcji, ale przede wszystkim na inwestycjach.
– Nie będzie zielonego ładu, wspólnej polityki obronnej jeżeli unijne gospodarki będą pogrążone w stagnacji. Aby przyspieszyć wzrost PKB trzeba ożywić inwestycje, z którymi nie jest najlepiej. Nakłady inwestycyjne w UE są wyższe w porównaniu z 2007 roku tylko o 7 proc., podczas gdy w USA o 35 proc. Europa przegrywa też wyścig technologiczny – mówił Domański.
W dyskusji na temat przyszłości polskiej gospodarki wzięli także udział inni eksperci. Jurand Drop, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, wskazał na potrzebę utrzymania zdrowych finansów publicznych, co jego zdaniem jest kluczowe dla stabilności gospodarki. – Nie chcemy dopuścić do dalszego powiększania deficytu i długu publicznego. Aby osiągnąć ten cel konieczny jest wysoki wzrost gospodarczy, racjonalne wydawanie środków publicznych, przejrzystość finansów i zwiększenie dochodów budżetowych – stwierdził Drop.
Z kolei Dariusz Marzec, prezes zarządu PGE Polska Grupa Energetyczna, podkreślał, że inwestycje w energetykę, zwłaszcza morską i jądrową, są niezbędne dla bezpieczeństwa energetycznego i przyszłego wzrostu gospodarczego Polski.
Innowacyjność i przyszłość technologiczna Polski
Równocześnie z debatami o gospodarce toczyły się dyskusje o przyszłości technologicznej Polski i Europy. Podczas panelu „Jak Europa może odzyskać pozycję lidera technologicznego i globalną konkurencyjność?”, eksperci omawiali wyzwania, jakie stoją przed europejskim rynkiem cyfrowym. Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji, wskazywał, że obecnie Europa odstaje pod względem innowacyjności od USA i Chin, a przyczyną tego stanu rzeczy jest nadmierna liczba regulacji.
Wicepremier mówił też o tym, że Polska może stać się liderem europejskim we wdrażaniu nowych technologii. Podkreślał, że w obszarze usług publicznych sukcesem jest system mObywatel, wysoko ocenił też poziom cyberbezpieczeństwa.
W dyskusji wziął udział również m.in. Markus Reinisch, wiceprezes ds. polityki publicznej w Meta, który zwrócił uwagę na to, że europejskie regulacje stają się barierą dla wprowadzania nowych produktów na rynek. – To jest konsekwencja tego, że tych regulacji jest za dużo, te regulacje są niespójne, nakładają się na siebie. Ale, co ważniejsze, wdrożenie regulacji jest też złe i właściwie chyba największy problem to jest wdrożenie, a więc konflikty pomiędzy regulatorami. My w tym momencie w Europie, jako Meta, podlegamy 160 różnym regulacjom, mamy 270 różnych regulatorów działających w Europie – zaznaczył Reinisch.
Wnioski uczestników panelu są takie, że Europa musi szybciej reagować na globalne trendy technologiczne, a jednocześnie uprościć regulacje, aby wspierać rozwój innowacji, które są kluczowe dla przyszłości gospodarki kontynentu.
Obrona cywilna i przygotowanie na kryzysy
Ważnym tematem poruszonym podczas drugiego dnia EFNI była także obrona cywilna i przygotowanie Polski na nagłe kryzysy – klimatyczne, militarne i gospodarcze. Panel poświęcony tej tematyce prowadził Jerzy Buzek, były premier RP. Zwrócił on uwagę, że agresja Rosji na Ukrainę wyraźnie zmieniła nasze podejście do kwestii obronności.
Magdalena Pramfelt, honorowa konsul generalna Szwecji, podzieliła się przykładami działań w Szwecji, gdzie właśnie ruszyła nowa kampania informacyjna na temat obrony cywilnej. – Każdy Szwed jest częścią systemu obronnego kraju – mówiła Pramfelt, zwracając uwagę na znaczenie integracji społecznej w obliczu zagrożeń.
W dyskusji pojawiły się również kwestie polskich przygotowań na ewentualne kryzysy. Leon Komornicki, generał dywizji Wojska Polskiego w stanie spoczynku, podkreślał, że obrona cywilna jest fundamentem systemu obronnego każdego kraju. Kazimierz Barczyk, przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski, wskazywał na kluczową rolę samorządów w przygotowaniu lokalnych społeczności na zagrożenia.
Wnioski z debaty o populizmie w Europie
Kolejnym ważnym punktem programu była debata poświęcona rosnącym wpływom populizmu w Europie. Uczestnicy panelu zgodzili się, że partie populistyczne zdobywają coraz większe poparcie z powodu kryzysu wartości i tożsamości Unii Europejskiej. Adam Balcer, dyrektor programowy Kolegium Europy Wschodniej, zwrócił uwagę, że Europa ma obecnie problem z koalicjami politycznymi, a coraz więcej partii mainstreamowych współpracuje z ugrupowaniami skrajnie prawicowymi.
Adam Bodnar, minister sprawiedliwości, ostrzegał, że populizm może prowadzić do erozji praw człowieka i destabilizacji instytucji państwowych. Bodnar dodał, że prawicowy populizm często oznacza flirt z organizacjami o poglądach neofaszystowskich. Dlatego – jak podkreślił – jednym z wyzwań i zadań dla państw demokratycznych jest skuteczności i „dowożenie” zapowiadanych celów.
Zdaniem Radosława Markowskiego, profesora SWPS, populizm nie jest jednorodnym zjawiskiem, a polityczny krajobraz Europy jest bardziej skomplikowany, niż się wydaje.
Nagrody Konfederacji Lewiatan
Drugi dzień EFNI to również wręczenie prestiżowych nagród Konfederacji Lewiatan. Wśród laureatów znalazła się Maria Waliczek, założycielka firmy kosmetycznej Farmona, która otrzymała nagrodę za zasługi dla rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Piotr Voelkel, założyciel Uniwersytetu SWPS, został uhonorowany za szczególne osiągnięcia w dziedzinie edukacji i innowacji.
Prof. Leszek Balcerowicz, laureat nagrody specjalnej, został wyróżniony za swoje historyczne zasługi dla polskiej gospodarki. Balcerowicz przypomniał, jak trudne było zadanie przeprowadzenia reform gospodarczych w Polsce po upadku komunizmu, ale podkreślił, że determinacja i odwaga pozwoliły na odbudowę gospodarki na wolnorynkowych zasadach.
Drugi dzień Europejskiego Forum Nowych Idei 2024 w Sopocie pokazał, że Polska i Europa stoją przed ogromnymi wyzwaniami, które wymagają zdecydowanych działań w różnych obszarach. Od gospodarki, przez cyfryzację i innowacje, po kwestie obrony cywilnej i populizmu — dyskusje wskazały, że przyszłość Europy zależy od umiejętności dostosowania się do szybko zmieniającego się świata. Potrzebujemy spójnych strategii, uproszczenia regulacji i lepszej edukacji technologicznej, aby skutecznie konkurować na globalnej scenie. Zgromadzeni w Sopocie eksperci i decydenci zgodnie podkreślali, że tylko poprzez inwestycje w innowacje, zrównoważony rozwój oraz współpracę międzynarodową możemy stawić czoła nadchodzącym kryzysom i zapewnić bezpieczeństwo oraz dobrobyt przyszłym pokoleniom.
