Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) co roku przeprowadza tysiące kontroli w zakresie jakości artykułów rolno-spożywczych. W 2023 roku 16 proc. skontrolowanych produktów na etapie detalicznym wykazało niezgodność z przepisami dotyczącymi parametrów fizykochemicznych, a co czwarta partia była nieprawidłowo oznaczona. Szczególną uwagę inspektorów zwróciły oliwa z oliwek oraz przetwory grzybowe.
Inspekcja jakości skontrolowała produkty spożywcze
W minionym roku IJHARS przeprowadziła łącznie 82 268 czynności kontrolnych, co stanowi nieznaczny spadek w porównaniu do 87 800 kontroli w 2022 roku. Inspektorzy przeprowadzili 1531 kontroli doraźnych, z czego 223 były zlecone przez Głównego Inspektora lub wojewódzkich inspektorów w odpowiedzi na sygnały konsumenckie.
Podczas kontroli detalicznych szczególną uwagę zwracano na identyfikowalność towarów, daty przydatności do spożycia, warunki przechowywania oraz pochodzenie produktów. W 2023 roku 16 proc. skontrolowanych produktów miało nieprawidłowości dotyczące cech organoleptycznych i parametrów fizykochemicznych, a 25 proc. wykazywało nieprawidłowości w zakresie oznakowania.
Najwięcej zastrzeżeń budziła oliwa z oliwek. W 2023 roku aż 76 proc. skontrolowanych partii oliwy miało wady organoleptyczne, co stanowi wzrost w porównaniu do 65,7 proc. w 2022 roku. Często brakowało też charakterystycznego owocowego aromatu, co dyskwalifikowało produkt jako oliwę z pierwszego tłoczenia.
Przetwory grzybowe także budziły wiele zastrzeżeń. Wśród kontrolowanych partii często stwierdzano obecność szkodników, niewłaściwe oznaczenia gatunku grzybów oraz niewłaściwą masę netto po odcieku. Problemy te dotyczyły zarówno grzybów suszonych, jak i marynat grzybowych, przy czym nieprawidłowości fizykochemiczne stwierdzono w 50 proc. partii.
Innym problematycznym produktem była bułka tarta. W 2023 roku w 31 proc. skontrolowanych partii stwierdzono niejednolitą barwę i postać oraz słony smak. Ponadto, 46,3 proc. partii miało nieprawidłowe parametry fizykochemiczne, w tym zawyżoną lub zaniżoną zawartość cukrów, tłuszczu, soli czy białka, a także obecność zanieczyszczeń organicznych lub nieorganicznych.
W 2023 roku IJHARS przeprowadziła również kontrolę miodów, w wyniku której zakwestionowano oznakowanie 52 z 111 partii. Coraz większa świadomość konsumentów sprawia, że zwracają oni większą uwagę na etykiety produktów spożywczych. Badanie przeprowadzone w 2021 roku przez Maison & Partners wykazało, że 73 proc. konsumentów czyta etykiety produktów, choć 56 proc. robi to tylko czasami.
Co powinna zawierać etykieta produktu?
Etykieta produktu spożywczego powinna zawierać podstawowe informacje, takie jak: nazwa żywności, wykaz składników, ilość netto, data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, warunki przechowywania, nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego oraz informacja o wartości odżywczej. Konsumenci powinni zwracać uwagę na nazwy produktów, wykaz składników oraz oznaczenia dotyczące alergenów.
Zjawiska takie jak downsizing i skimpflacja stają się coraz bardziej powszechne. Downsizing polega na oferowaniu mniejszych produktów bez zmiany ceny, podczas gdy skimpflacja dotyczy obniżania jakości składników w celu zmniejszenia kosztów produkcji. IJHARS zwraca uwagę, że etykiety produktów muszą odpowiadać rzeczywistemu składowi, a konsumenci powinni być odpowiednio informowani o wszelkich zmianach.
IJHARS powołała również zespół do zwalczania oszustw żywnościowych, które obejmują m.in. fałszowanie oliwy z oliwek, mięsa, ryb i produktów mlecznych. Fałszowanie żywności to poważny problem w UE, a IJHARS dąży do jego eliminacji poprzez rygorystyczne kontrole i egzekwowanie przepisów.
