Modrzew zachowuje się tak, jak żadne inne drzewo. Ma ratunek dla nas

Larix decidua, czyli modrzew europejski to gatunek drzewa iglastego należący do rodziny sosnowatych. Łac. larix pochodzi od słowa laridum „słonina”, co może być związane z tłustą i błyszczącą żywicą, bo rzeczywiśćie to drzewo ją posiada i nazywana jest balsamem modrzewiowym (terpentyną wenecką). Z kolei łac. decido, decidere oznacza „odpadać”, co wskazuje na nietypową cechę tego drzewa.

Modrzew to prawdziwy oryginał

Już w czasach starożytnych zauważono, że moderzew ma cechę, której nie posiadają inne sosnowate – modrzewie zrzucają swoje igły zrzucają na zimę i są równocześnie jedynymi w Polsce rodzimymi drzewami iglastymi zrzucającymi igły na zimę. Nie robią tego sosny, jodły, czy świerki. Na wiosnę na modrzewiu pojawiają się szyszeczkowate, subtelne, różowe żeńskie kwiaty.

Dzięki takiej cesze modrzew zimą wygląda inaczej niż reszta drzew iglastych, przypomina raczej nagie drzewo liściaste, a wiosną znów obsypuje się świeżymi i jasnozielonymi pęczkami igieł. To właśnie znak rozpoznawczy modrzewia, znawcom trudno go pomylić z innym gatunkiem.

Pierwotnym miejscem występowania modrzewia europejskiego były góry środkowej Europy, czyli Alpy i Karpaty (rośnie do 2500 m n.p.m.), ale został rozpowszechniony na innych terenach w wyniku nasadzeń. W Polsce na naturalnych siedliskach rośnie jednak niemal tylko w Tatrach. Ale można zobaczyć go w wielu innych miejscach, także nizinnych, bo jest sadzony powszechnie na terenie całego kraju. Dorosłe drzewa są odporne na silne mrozy, są więc dostosowane do klimatu kontynentalnego gór środkowej Europy. W niższych partiach gór modrzew tworzy często lasy iglaste wraz ze świerkiem i sosną, które należą także do rodziny sosnowatych.

Drewno modrzewia ma ciepłą barwę, jest twarde i odporne na grzyby, dlatego od wieków wykorzystywano je w budownictwie i rzemiośle. Wznoszono domy, kościoły, używano szkutnictwie, wykonywano podłogi, schody i stosowano w stolarstwie. Modrzew zyskał opinię „wiecznie młodego”.

Modrzewie to drzewa niezwykle wiekowe

Najstarsze modrzewie w Polsce liczą sobie ponad 500 lat. W naszym kraju wykształciły się nazywane modrzewiem polskim drzewa. W niektórych źródłach są klasyfikowane jako podgatunek modrzewia europejskiego. Sam modrzew europejski jest rośliną bardzo zmienną, posiada dużą liczbę naturalnych form, które można odróżnić na podstawie kwiatów żeńskich.

Modrzew polski występuje naturalnie głównie w polskich górach. W Pieninach, Beskidach Zachodnich, w Górach Świętokrzyskich, na Wysoczyźnie Rawskiej, ale i poza Polską. Początkowo uważano, że modrzew polski jest endemitem flory polskiej, ale znaleziono go w Czechach, Słowacji, na Ukrainie i w Rumunii.

Modrzew polski jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody w Polsce. Wiele z nich swoją nazwą nawiązuje wprost do gatunku o ciemnowiśniowej korze. Z kolei szyszki polskiego modrzewia różnią się od szyszek modrzewia europejskiego.

Nie wiadomo, ile modrzewi polskich jest obecnie w Polsce. Uważa się, że gatunek został w wielu miejscach wyniszczony przez człowieka. Następnie, sadząc modrzewie, wprowadzano raczej obce gatunki, a nie polskie. Gatunki krzyżowały się ze sobą i z rodzimym modrzewiem polskim, a różnice gatunkowe po prostu się zatarły.