To żadna metafora – sekretarz rzeczywiście był gwiazdą oscarowej nocy w Los Angeles. To bowiem bohater filmu, który był jedną z rewelacji tej nocy – łotewskiej kreskówki „Flow”. Niepozorny film zrobił ogromne wrażenie na świecie i dostał Oscara. Dla Łotwy to święto narodowe, dla bohaterów filmu – okazja, by ich poznać.
Zaskoczenie na Oscarach. W „Flow” nie pada ani jedno słowo
W „Flow” nie pada ani jedno słowo, bo też bohaterami są wyłącznie zwierzęta. Nieco przypadkowo łączy je łódka, na pokładzie której próbują przetrwać potop. Katastrofę spowodowaną przez wodę, która może być pochodną zmian klimatu.
„Flow” jest filmem apokaliptycznym, niezwykle ważnym i wymownym w czasach potężnych i rujnujących świat zmian klimatycznych. To film o świecie bez ludzi, jedynie z pozostałościami po nich.
Za to jest to film ze zwierzętami, w których widzowie się zakochali. Każde z nich jest wyraziste – nie mniej niż aktorzy, którzy odbierali Oscary podczas tegorocznego rozdania. Zwierząt się do nich nie nominuje, a tym bardziej nie nominuje się zwierząt animowanych, ale każdy z bohaterów „Flow” gra świetnie.
Wspaniały kot (widzowie spierają się, czy jest czarny, czy też szary), do tego tak różny od niego przyjazny pies i jego psi kompani, wreszcie ospała i introwertyczna kapibara oraz sekretarz, przedstawiony tu z efektownie białymi piórami – każdy z bohaterów ma swój charakter, dążenia, każdy wchodzi w interakcje z resztą.
Sekretarza w tym gronie widzowie chyba znają najmniej. Nie brakuje osób, które pytają, cóż to za wielki ptak o jasnych piórach i bardzo długich nogach pojawił się w filmie.
Sawanna Afryki kojarzy nam się wszak z wieloma drapieżnikami takimi jak lwy, hieny, szakale, likaony, nawet wśród afrykańskich ptaków drapieżnych na myśl przychodzą raczej sępy, orły czy wojowniki, a o sekretarzu myśli się rzadziej.
A to jeden z najbardziej charakterystycznych i niezwykłych drapieżników afrykańskiej sawanny.
Sekretarz składa się niemal wyłącznie z nóg
To ptak szponiasty, tak jak orły czy sępy, ale niewiele ma wspólnego z krewniakami. Więcej, z żadnym krewniakiem. W zasadzie nie wiadomo, jak go ugryźć, gdyż sekretarz jest takim oryginałem, że utworzono dla niego osobną rodzinę ptaków szponiastych.
Dzisiaj składa się ona tylko z tego jednego gatunku, ale w przeszłości na świecie żyło więcej przodków sekretarzy – głównie w Afryce, ale nie tylko, gdyż długonogi Pelargopappus mieszkał w miocenie we Francji. Wyglądał niesamowicie, składał się niemal wyłącznie z nóg.
Nogi są zresztą kluczowe dla sekretarzy. Niezwykle długie, podobne do tych u bociana czy żurawia, nie mają jedynie pomagać w kroczeniu przez wysokie trawy afrykańskiej sawanny. Sekretarz przemierza ją długimi krokami, a szczudłowate nogi wynoszą jego ciało powyżej traw i dają świetne możliwości obserwacji terenu.
To jednak nie tylko spacer. Sekretarz stawia kroki powoli i rozważnie, ale jednocześnie stanowczo i mocno. Nie tylko chodzi, ale płoszy.
Ptaki te są świetnymi piechurami. Latają głównie po to, by podlecieć na nocleg na drzewo (najczęściej samotną akację) albo przemieścić się z miejsca na miejsce i rozpocząć nową przechadzkę. Jest to przechadzka śmierci dla ofiar ptaka, bowiem sekretarz swymi długimi nogami skutecznie wypłasza z trawy małe zwierzęta.
To najczęściej małe kręgowce jak gryzonie, ryjkonosy, także jaszczurki, żaby, ale sekretarz wypłasza i łapie również owady. Dlatego można go spotkać na spacerze wśród traw podczas inwazji szarańczy. Ptak objada się wówczas tymi owadami. Chwyta także żuki i inne bezkręgowce. Jego przysmakiem są jednak węże.
Afrykański ptak z zamiłowaniem zabija węże
Cała ta heca ze spacerami służy głównie wypłaszaniu z traw właśnie pełzających gadów. Do tego stopnia, że sekretarze nazywa się niekiedy wężojadami. Uciekające spod długich nóg sekretarza nie mają wielkich szans.
Ptak zaczyna wtedy swój śmiertelny taniec. Podskakuje, rozkłada skrzydła i unosi się nieco w powietrzu, naciera, odskakuje i znowu naciera. Owszem, potrafi użyć ostrego dzioba, ale jego główną bronią pozostają nogi.
Sekretarz po prostu zadeptuje swoje ofiary na śmierć. Nawet jadowite węże. Następnie połyka je, często w całości.
Nie ma na sawannie wielu groźniejszych przeciwników dla węży niż on. Zwłaszcza, gdy sekretarze polują ławą. To ptaki z reguły samotne, ale bywa że zbijają się w łobuzerskie grupki, które przeczesują okolicę niczym nagonka. Wtedy wąż, jaszczurka czy gryzoń, który umknie spod nóg jednego z nich, wpada w pazury drugiego.
Dlaczego ptak sekretarz ma taką nazwę?
Jego nazwa może budzić uśmiech. Jak to – sekretarz? Sawanna to przecież nie biuro czy spotkanie partyjne.
Są dwie koncepcje, skąd ta nazwa się wzięła. Pierwsza wskazuje na charakterystyczne dla tego ptaka pióra na głowie. Sterczą one w jej tyle, rozczapierzone jak mały pióropusz. Mogą mieć dla ptaków znaczenie komunikacyjne, ale wyglądają jak dawne pióra urzędników zatknięte za ucho czy okulary. Stąd – sekretarz.
Druga koncepcja sięga do języka arabskiego, bo to podróżujący w głąb Afryki arabscy odkrywcy opisywali jako pierwsi tego ptaka. A po arabsku”saqr-et-tair”znaczy „polujący ptak”. Brzmi podobnie jak „sekretarz”, może więc nazwa stąd się bierze?
Długie nogi kojarzą się z pokazem mody, spacery sekretarza nie wyglądają na polowanie, ale to jeden z najskuteczniejszych łowców Afryki. Ptaki można spotkać od Mali i Burkina Faso aż po Kenię i Republikę Południowej Afryki na południu – wszędzie tam, gdzie rosną wysokie trawy i nogi okazują się potężną bronią. Sudan i RPA mają sekretarza w godle tak, jak inne państwa mają orły.
Nie tylko lew i słoń. Co wiesz o zwierzętach Afryki? Sprawdź się [QUIZ]
