Kończą się rządowe programy dla pomagających uchodźcom. Polacy “staną przed dylematem”

Panią Natalię z Kijowa i jej dwoje dzieci przyjęło do własnego domu małżeństwo Pietraszewskich. Rodzina z Ukrainy żyje już na własny rachunek, ale rekompensaty za ich pobyt w polskim domu rodzina jeszcze nie dostała. – Nie uzyskaliśmy ani 40 złotych na dzień, a to było złożone półtora miesiąca temu. Ani jednego pisma czy zgłoszenia nie otrzymaliśmy – mówi Justyna Pietraszewska.

Chociaż niektórzy nie dostali jeszcze pieniędzy, to Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłasza, że program świadczeń dla osób przyjmujących uchodźców nie zostanie przedłużony.

– Nie możemy wszystkim osobom, które tutaj przybywają w nieskończoność, zapewnić pomocy na takim poziomie – przyznaje wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker.

Od lipca rząd nie będzie już przyznawał świadczeń na rzecz nowo przyjętych uchodźców. – Samorządy nie pozwolą na to, żeby Ukraińcy zostali bez pomocy, więc będzie to wsparcie od samorządów, od organizacji pozarządowych, ale to powinna być przecież rola państwa – mówi Agnieszka Pomaska z Platformy Obywatelskiej.

Wiceminister infrastruktury Marcin Horała podkreśla, że “od początku była mowa, że jest to rozwiązanie tymczasowe, którego nie sposób utrzymać w nieskończoność”. – To są ogromne koszty dla polskiego budżetu. Polska na różne sposoby pomaga Ukrainie – dodaje.

– Miliony uchodźców z Ukrainy od 1 lipca też muszą gdzieś mieszkać, muszą coś jeść. To nie jest tak, że od 1 lipca można przestać jeść. To jest zła decyzja – ocenia Krzysztof Śmiszek z Nowej Lewicy.

Rząd w połowie marca wprowadził świadczenie 40 złotych na dzień dla osób przyjmujących uchodźców z Ukrainy w domach. Potem zmieniał przepisy, wprowadzając warunek posiadania numeru PESEL i wydłużając czas świadczenia do 120 dni lub więcej między innymi dla osób chorych. MSWiA nie wie jeszcze, ile osób z tej pomocy skorzystało.

– Szacujemy, że to będzie około pół miliona Polaków, którzy o to świadczenie wystąpią – stwierdza Paweł Szefernaker. Wiceszef MSWiA zapewnia, że każdy, kto przyjął uchodźcę zanim został wprowadzony obowiązek wpisania numeru PESEL, dostanie świadczenie. – Będzie okres przejściowy 14 dni, żeby każdy Polak, który przyjął uchodźcę mógł to świadczenie pozyskać, pomimo tego, że nie ma numeru PESEL – dodał.

Jak dotąd numer PESEL dostało 1,1 mln osób. Z danych logowania się ukraińskich telefonów wynika, że w Polsce przebywa obecnie około 1,5 miliona uchodźców. – Eksplozja solidarności i to, że Polacy i Polska ma dobry wizerunek wynika z tego, że ludzie pomogli bardzo wielu Ukraińcom, a nie dlatego, że państwo sobie tak dobrze poradziło – zwraca uwagę Adam Szłapka z Nowoczesnej.

Rząd tłumaczy, że coraz więcej Ukraińców wraca do kraju – to kilka tysięcy osób dziennie. Ale to nie znaczy, że uchodźcy przestali do Polski przyjeżdżać. – Są ludzie, którzy przyjeżdżają dopiero teraz, bo u nich ten szlak był bardzo długi, dlatego mamy nowych ludzi i są ludzie, którzy nie dostali jeszcze żadnej pomocy – podkreśla Wołodymyr Makarus z Fundacji Agape.

MSWiA przyznaje, że dostrzega nieustanny napływ uchodźców. – Mamy parę tysięcy osób dziennie, które rejestrujemy w bazie PESEL i tych osób przybywa tak, że myślę, że systematycznie tych osób będzie więcej – mówi Paweł Szefernaker.

Te parę tysięcy osób dziennie potrzebuje dachu nad głową.

Brak świadczenia może zniechęcić ludzi do pomocy. – Staną przed dylematem. Serce to jedno, a własne potrzeby to drugie – mówi Andrzej Lulka, który przyjął do domu uchodźców z Ukrainy.

Na dworcu w Krakowie wolontariusze już odczuwają odpływ państwowej pomocy. Nieustannie pomagają zwykli ludzie i organizacje.