Rośliny obcego pochodzenia kolonizują obszary górskie. Presja kenofitów nasila się z roku na rok

Z badań przeprowadzonych przez naukowców z instytucji naukowo-badawczych ETH Zurich (szwajcarski federalny obszar politechnik i instytutów technicznych) wynika, że presja kenofitów – czyli gatunków roślin obcego pochodzenia – na ekosystemy górskie nasila się z roku na rok we wszystkich regionach świata. Studia przeprowadzono w Chile, Australii, na Teneryfie, w Szwajcarii, zachodnich regionach USA, na Hawajach, w Kaszmirze i Norwegii.

Naukowcy zaobserwowali, że liczba gatunków roślin obcego pochodzenia w każdym badanym górskim regionie wzrosła w ciągu ostatnich dziesięciu lat średnio o 16 procent. Ponadto w dziesięciu z jedenastu spośród nich naukowcy znaleźli kenofity na znacznie wyższych wysokościach niż dziesięć, a nawet pięć lat temu.

Artykuł na ten temat został opublikowany 26 stycznia w czasopiśmie „Nature Ecology & Evolution”.

Evelin Iseli z Instytutu Biologii Integracyjnej, główna autorka badania, nie była zaskoczona tym, że kenofity występują w wyższych partiach gór. Zdziwienie wywołało natomiast tempo, w jakim rośliny te zdobywają kolejne tereny.

– Byliśmy zaskoczeni, że ich rozprzestrzenianie się postępuje tak szybko i że liczba obcych gatunków wzrosła tak bardzo w ciągu dekady – powiedziała doktorantka. – Zazwyczaj potrzeba kilkudziesięciu lat, aby gatunki zadomowiły się i rozpowszechniły na danym obszarze – dodała.

Obce gatunki rośliny zwykle pojawiają się najpierw na nizinach. Stamtąd rozprzestrzeniają się na wyżej położone regiony, dopóki nie stanie się dla nich zbyt zimno, aby mogły się rozmnażać. Kenofity kolonizują więc nisze ekologiczne, które odpowiadają ich preferencjom klimatycznym.

Biolożka zastrzegła, że zaobserwowanego zjawiska „nie można przypisać tylko i wyłącznie zmianom klimatu”. – Rośliny radzą sobie z tym nawet bez globalnego ocieplenia – podkreśliła Iseli.

Przyznała jednak, że klimat rzeczywiście ocieplił się w niektórych regionach w okresie prowadzenia badań (2007-2017). – Ocieplanie się klimatu powoduje, że (kenofity) powiększają swoją niszę ekologiczną i występują coraz wyżej w górach – tłumaczyła.

Dane, na których opiera się badanie, obejmują prawie 15 tysięcy obserwacji 616 nierodzimych gatunków roślin z 651 powierzchni badawczych. Zbierane były wszędzie przy użyciu tej samej metody.

– Obecne badanie jasno pokazuje, że musimy rozszerzyć programy monitorowania różnorodności biologicznej na całym świecie i podjąć działania, aby zażegnać wszelkie negatywne konsekwencje dla ekosystemów górskich, ich flory i fauny – mówił Jake Alexander z ETH Zurich. – Teraz jest czas na działanie, ponieważ dosłownie na naszych oczach widać, jak środowiska górskie się zmieniają – dodał.