W oczywisty sposób święto Matki Bożej Częstochowskiej związane jest z cudownym wizerunkiem Czarnej Madonny, czczonym właśnie w Częstochowie. Prawdopodobnie obraz ten został namalowany w XIV wieku przez włoskiego malarza, jednak dokładna geneza dzieła nie jest do końca znana.
Obraz Matki Bożej trzymającej Dzieciątko szybko stał się obiektem kultu – początkowo lokalnego, a następnie ogólnokrajowego i światowego. Zainteresowanie i wiara w wyjątkowość obrazu wzmogła się po cudownej obronie Jasnej Góry podczas „potopu szwedzkiego”. Właśnie od tego czasu częstochowski klasztor stał się głównym ośrodkiem kultu maryjnego w Polsce, a zarazem duchową stolicą naszej ojczyzny.
W kolejnych wiekach obraz został kilkukrotnie koronowany, a bracia paulini podejmowali starania o ustanowienie specjalnego święta ku czci Matki Bożej Częstochowskiej. Udało się to w 1904 roku, początkowo na terenie diecezji, na której leżała Częstochowa, a w 1956 roku święto zostało zatwierdzone dla wszystkich diecezji w Polsce.
Święto Matki Bożej Częstochowskiej. Kiedy wypada?
Choć uroczyste obchody święta przypadają na 26 sierpnia, to przez cały miesiąc pielgrzymi odwiedzają cudowny obraz Matki Bożej Częstochowskiej, dziękując za dotychczasowe łaski i prosząc o różne dary.
Celebrowanie tego wyjątkowego dnia ma charakter nie tylko religijny, ale również patriotyczny. Pielgrzymi z całej Polski, a także z zagranicy, przybywają do Częstochowy, aby uczestniczyć w uroczystościach. W tym dniu na jasnogórskich błoniach odbywa się uroczysta msza święta, której przewodniczy biskup miejsca, a nierzadko również wysoki rangą duchowny z Watykanu.
Zdarza się, że msza ta jest transmitowana przez media, co pozwala uczestniczyć w niej wiernym, którzy nie mogą osobiście przybyć na Jasną Górę. Dodatkowo w wielu parafiach na terenie całego kraju odbywają się specjalne nabożeństwa i uroczystości ku czci Matki Bożej Częstochowskiej.
Z uwagi na wielowiekową historię obrazu na Jasnej Górze oraz przypisywaną mu cudowną obronę Polski podczas inwazji Szwedów, święto Matki Bożej Częstochowskiej ma ogromne znaczenie dla polskiej kultury i tożsamości narodowej. To symbol niezłomności narodu w obliczu przeciwności losu i jedności, jaką Polacy potrafią wykazać w sytuacjach zagrożenia.
Ikona Czarnej Madonny stała się również symbolem walki o wolność i niepodległość. W czasie rozbiorów, okupacji i komunistycznego reżimu, Jasna Góra była miejscem, gdzie Polacy szukali wsparcia i pocieszenia. Święto obchodzone jest także w polonijnych społecznościach na całym świecie. Wielu Polaków, którzy wyemigrowali z kraju, nadal utrzymuje tradycję pielgrzymek i modlitw ku czci Matki Bożej Częstochowskiej, co świadczy o silnej więzi duchowej i kulturowej łączącej Polonię z ojczyzną.
Matki Bożej Częstochowskiej – czy trzeba iść do kościoła?
Choć jest to bez wątpienia jedno z ważniejszych uroczystości dla polskich katolików, nie obowiązuje w tym dniu obowiązek uczestnictwa w mszy świętej.
Jest to jednak rekomendowane przez wielu duchownych, a szczególnym sposobem uczestnictwa w obchodach tego święta będzie odwiedzenie Jasnej Góry. W tym dniu, w wielu kościołach można uzyskać także odpust zupełny.
W 2024 roku 26 sierpnia wypada w poniedziałek i – mimo swojej wagi – nie jest to święto wolne od pracy.