O tym Zełenski będzie rozmawiał z Trumpem. Najtrudniejsze są dwie kwestie

Wołodymyr Zełenski w sobotę (27 grudnia) wylądował w Stanach Zjednoczonych. W niedzielę (28 grudnia) w „zimowym Białym Domu”, czyli posiadłości Mar-a-Lago w Palm Beach na Florydzie, spotka się z Donaldem Trumpem. Głównym tematem rozmów będzie projekt 20-punktowego planu pokojowego. Kijów i Waszyngton wciąż nie osiągnęły porozumienia w dwóch kluczowych kwestiach: kontroli nad Zaporoską Elektrownią Atomową oraz spraw terytorialnych.

20-punktowy plan pokojowy 

Wołodymyr Zełenski przedstawił projekt 20-punktowego planu pokojowego. Jak podkreślił, 90 procent już jest uzgodnione z Amerykami. Plan musi zatwierdzić, także Rosja. 

1. Suwerenność Ukrainy zostanie potwierdzona.
2. Dokument stanowi pełne i niepodważalne porozumienie o nieagresji między Rosją a Ukrainą. Utworzony zostanie mechanizm monitorowania linii konfliktu z wykorzystaniem bezzałogowych systemów nadzoru satelitarnego, zapewniający wczesne wykrywanie naruszeń.
3. Ukraina otrzyma solidne gwarancje bezpieczeństwa.
4. Liczebność Sił Zbrojnych Ukrainy w czasie pokoju pozostanie na poziomie 800 tys. żołnierzy. Wcześniej Stany Zjednoczone proponowały redukcję.
5. Stany Zjednoczone, NATO i europejskie państwa-sygnatariusze udzielą Ukrainie gwarancji „podobnych do artykułu 5”.
6. Rosja sformalizuje swoje stanowisko o nieagresji wobec Europy i Ukrainy we wszystkich niezbędnych ustawach i dokumentach. Ratyfikuje je rosyjska Duma Państwowa (niższa izba parlamentu).
7. Ukraina stanie się członkiem Unii Europejskiej w jasno określonym terminie i otrzyma krótkoterminowy preferencyjny dostęp do rynku europejskiego.
8. Ukraina otrzyma globalny pakiet rozwojowy, szczegółowo opisany w odrębnej umowie, obejmujący różne obszary gospodarcze.
9. Utworzonych zostanie kilka funduszy zajmujących się odbudową ukraińskiej gospodarki, odbudową zniszczonych obszarów i regionów oraz kwestiami humanitarnymi. Celem jest zebranie 800 mld dolarów, czyli szacunkowego kosztu zniszczeń spowodowanych przez wojnę Rosji.
10. Ukraina przyspieszy proces negocjacji umowy o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi. Jeśli Kijów uzyska dostęp do wolnego handlu, Waszyngton będzie dążył do zaoferowania Moskwie podobnych warunków.
11. Ukraina potwierdza swoje zobowiązanie do pozostania państwem nieposiadającym broni jądrowej, zgodnie z Układem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej z 1968 roku.
12. Kontrola nad Zaporoską Elektrownią Atomową pozostaje nierozstrzygnięta. Wołodymyr Zełenski przyznał, że jak dotąd nie osiągnięto porozumienia w tej sprawie ze Stanami Zjednoczonymi. Waszyngton zaproponował model wspólnego zarządzania elektrownią przez Ukrainę, Rosję i USA, w którym każdy z krajów kontrolowałby 33 proc., a Stany Zjednoczone pełniłyby funkcję głównego nadzorcy. Kijów przedstawia jednak inną koncepcję – zarządzanie elektrownią przez spółkę joint venture utworzoną przez USA i Ukrainę. Zgodnie z tym pomysłem 50 proc. wytwarzanej energii elektrycznej trafiałoby na terytoria kontrolowane przez Ukrainę, natomiast o dystrybucji pozostałej połowy decydowałyby Stany Zjednoczone.
13. Ukraina i Rosja wprowadzą programy nauczania promujące zrozumienie i tolerancję dla różnych kultur oraz zwalczające rasizm i uprzedzenia. Ukraina przyjmie przepisy UE dotyczące tolerancji religijnej i ochrony mniejszości językowej.
14. Terytorium. Ustępstwa terytorialne pozostają główną barierą w rozmowach o zakończeniu wojny. Moskwa domaga się, aby Ukraina wycofała swoje wojska z terenów obwodu donieckiego, które nadal kontroluje. Kijów proponuje przerwanie walk na obecnych liniach frontu. Z kolei Waszyngton mówi o utworzeniu stref zdemilitaryzowanych oraz wolnej strefy gospodarczej na części obwodu donieckiego pozostającej pod kontrolą Ukrainy.
15. Po zawarciu porozumienia dotyczącego przyszłych ustaleń terytorialnych Rosja i Ukraina zobowiążą się do nienaruszania tych ustaleń siłą oraz do rozwiązywania wszelkich sporów wyłącznie drogą dyplomatyczną.
16. Rosja nie będzie utrudniać Ukrainie korzystania z rzeki Dniepr i Morza Czarnego do celów handlowych. Oddzielna umowa morska zapewni swobodę żeglugi i transportu, a okupowana przez Rosję Mierzeja Kinburnska zostanie zdemilitaryzowana.
17. Utworzenie komitetu humanitarnego, który zapewni: wymianę wszystkich więźniów na zasadzie „wszyscy za wszystkich”; uwolnienie wszystkich zatrzymanych cywilów, w tym dzieci i więźniów politycznych; podjęcie działań mających na celu rozwiązanie problemów i złagodzenie cierpień ofiar konfliktu.
18. Ukraina musi przeprowadzić wybory prezydenckie najszybciej jak to możliwe po podpisaniu porozumienia.
19. Porozumienie ma mieć charakter prawnie wiążący. Jego realizację monitorować będzie Rada Pokoju, której przewodniczy prezydent USA Donald Trump. W proces zaangażowane zostaną: Ukraina, Europa, NATO, Rosja oraz Stany Zjednoczone. Naruszenia ustaleń skutkować mają nałożeniem sankcji.
20. Gdy wszystkie strony zaakceptują warunki porozumienia, natychmiast wejdzie ono w życie wraz z całkowitym zawieszeniem broni.

Aby plan pokojowy wszedł w życie, musi zostać ratyfikowany przez ukraiński parlament lub zaakceptowany przez obywateli w referendum.

Wołodymyr Zełenski gotów jest ustąpić

Wołodymyr Zełenski jest gotowy na ustępstwa terytorialne. Zaznaczył jednak, że ich wprowadzenie wymagałoby przeprowadzenia referendum, co wiązałoby się co najmniej z 60-dniowym zawieszeniem broni. Według nieoficjalnych ustaleń Kyiv Independent przedstawiciele ukraińskiej delegacji nie wiedzą, jak potoczy się spotkanie z amerykańskim przywódcą, ale są gotowi na „wszystkie scenariusze”. Zełenskiemu towarzyszą: sekretarz Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Rustem Umerow, minister gospodarki Ołeksij Sobolew, szef Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy Andrij Hnatow, doradca Kancelarii Prezydenta Ołeksandr Bewz i wiceminister spraw zagranicznych Serhij Kysłycia. USA oprócz Donalda Trumpa reprezentować będą między innymi: specjalny wysłannik prezydenta Steve Witkoff oraz Jared Kushner. „To jedne z najbardziej aktywnych dni dyplomatycznych w roku i wiele może się jeszcze rozstrzygnąć przed Nowym Rokiem” – zapowiedział Zełenski przed spotkaniem z prezydentem USA. „Robimy wszystko, co w naszej mocy, aby to osiągnąć, ale to, czy decyzje zostaną podjęte, zależy od naszych partnerów – tych, którzy pomagają Ukrainie, i tych, którzy wywierają presję na Rosję, aby Rosjanie odczuli konsekwencje własnej agresji” – dodał.

Czytaj także: Dojdzie do przełomu? Ukraina jest gotowa na „wszystkie scenariusze”

Źródło:Reuters