Odprawa emerytalna a Kodeks pracy
Odprawa emerytalna regulowana jest przez artykuł 92(1) Kodeksu pracy. Zgodnie z nim pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, przysługuje odprawa pieniężna. Ważny w tym przypadku jest również drugi paragraf, który stwierdza, że pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.
Odprawa emerytalna i rentowa jest wypłacana zawsze. To oznacza, że do jej wypłaty nie są brane pod uwagę takie zmienne jak chociażby staż pracy pracownika przed przejściem na emeryturę. Co więcej, nie ma również znaczenia, ile osoba przepracowała w danej firmie.
Odprawa emerytalna zyskała powszechny charakter, co równa się z tym, że musi zostać wypłacona każdemu pracownikowi, który spełnił wymagane warunki.
Ile wynosi odprawa emerytalna? Jakie warunki trzeba spełnić?
Odprawa emerytalna równa się wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Aby otrzymać świadczenie nie wystarczy, że pracownik ukończy 60 lub 65 lat. Musi rzeczywiście zakończyć stosunek pracy i przejść na emeryturę lub rentę. W przypadku tej drugiej przyczyna niezdolności do pracy nie ma znaczenia. Co jeszcze ważne w przypadku odprawy rentowej, ta należy się zarówno w momencie przejścia na rentę stałą, jak i okresową.
Odprawa emerytalna zostaje przyznana bez względu na to, w jakim trybie i z czyjej inicjatywy zostanie rozwiązana umowa o pracę. Przysługuje osobom, które przechodzą na zwykłą oraz na wcześniejszą emeryturę. Jak wspomnieliśmy, pracownik, który dostał odprawę emerytalną, nie może ponownie się o nią ubiegać w tej samej firmie. Jeżeli osoba pracuje w kilku firmach i zakończy stosunek pracy w każdej z nich w związku z przejściem na emeryturę, należy się jej odprawa emerytalna od każdego pracodawcy. Trzeba jednak spełnić istotny warunek – rozwiązanie stosunku pracy musi nastąpić we wszystkich firmach w tym samym dniu.
Odprawa emerytalna przyznawana jest bez wniosku. Nie zostanie jednak przyznana w kilku przypadkach. Po pierwsze, odprawa emerytalna lub rentowa nie trafi do nas, jeśli po osiągnięciu wieku emerytalnego lub uzyskaniu prawa do renty kontynuujemy zatrudnienie. Po drugie nie otrzymają jej również pracownicy, którzy rozwiązują stosunek pracy z powodu przejścia na rentę rodzinną oraz osoby, które po rozwiązaniu umowy uzyskały świadczenie przedemerytalne. Pracodawca, który uchyla się od obowiązku wypłaty świadczenia, może zostać ukarany karą grzywny. Ta w minimalnym wymiarze wynosi 1000 zł, natomiast w maksymalnym aż 30 tys. zł.
Odprawa emerytalna i rentowa traktowana jest jako przychód ze stosunku pracy, dlatego też podlega opodatkowaniu. Świadczenia są zwolnione ze składek ZUS, zarówno ze składki na ubezpieczenie zdrowotne, jak i społeczne. Co jeszcze ważne z perspektywy pracownika, pracodawca może wypłacić wyższe świadczenie z własnej woli.
Sześciomiesięczna odprawa emerytalna. Kto dostaje wyższe świadczenie?
Odprawa emerytalna może zostać podwyższona do wartości kilkumiesięcznej wypłaty. Niestety zasada ta nie dotyczy wszystkich zawodów. Przede wszystkim wyższe świadczenie mogą otrzymać nauczyciele. Tym, zgodnie z art. 87 Karty Nauczyciela, przysługuje odprawa w wysokości dwumiesięcznego i trzymiesięcznego wynagrodzenia. Pierwsza odprawa emerytalna dotyczy osób ze stażem pracy poniżej 20 lat, natomiast trzymiesięczne wynagrodzenie otrzymają ci pedagodzy, którzy zdobyli ponad 20 lat doświadczenia zawodowego. Jednocześnie trwają starania ZNP, aby nauczyciele otrzymywali sześciomiesięczną odprawę.
Sześciomiesięczna odprawa emerytalna przysługuje pracownikom samorządowym. Takie świadczenie trafia do osób, które mają ponad 20 lat zawodowego doświadczenia. Jeżeli tego było tylko 15 lat, to pracownik samorządowy otrzyma trzymiesięczną odprawę emerytalną. Z kolei 10 lat pracy pracownika samorządowego oznacza, że ten może liczyć na odprawę w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia.
Sześciomiesięczna odprawa emerytalna przysługuje również pracownikom służby cywilnej. Zasada jej przyznawania jest identyczna, jak w przypadku pracowników samorządowych – trzeba mieć minimum 20 lat stażu pracy w zawodzie. Odprawa emerytalna w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługuje tym pracownikom służby cywilnej, którzy osiągnęli staż pracy poniżej 20 lat.
