Niedźwiedź polarny, inaczej niedźwiedź biały (Ursus maritimus), to gatunek dużego ssaka drapieżnego z rodziny niedźwiedziowatych, zamieszkującego Arktykę. Jest największym drapieżnikiem na tym obszarze prowadzącym prawie że morski tryb życia – potrzebuje do przetrwania jedynie kawałek pływającego lodu i żywności oraz miejsca do urodzenia i odchowania młodych. Co więcej, jego systematyczna, łacińska nazwa oznacza właśnie „niedźwiedzia morskiego”. Ten ogromny ssak przystosował się do życia na lądzie, morzu i lodzie. Naukowcy twierdzą, że zanik lodu oraz globalne ocieplenie mogą być znaczącymi czynnikami zmniejszającymi możliwości przetrwania tego gatunku jeszcze w XXI w.
Niedźwiedź polarny pokryty lodem? Niemożliwe
Charakterystyczna dla niedźwiedzia polarnego jest jego gruba sierść. Jest przezroczysta i wypełniona powietrzem, co daje zwierzęciu odpowiednią izolację termiczną. To ogromna przewaga tego drapieżnika, pozwalająca mu skutecznie polować nawet przy bardzo niskich temperaturach. Jak się okazuje, drapieżnik ma też tajną broń przed lodem.
Julian Carolan z Trinity College Dublin’s School of Chemistry i AMBER Research Ireland Centre, mówi, że naukowcy zmierzyli siłę przylegania lodu, hydrofobowość, która określa, czy woda może zostać odprowadzona, zanim zamarznie, oraz czas opóźnienia zamarzania. Następnie porównali sierść z ludzkimi włosami oraz z włosami syntetycznymi. Efekt przeszedł ich najśmielsze oczekiwania.
Jak wynika z badań opublikowanych na łamach Science Advances niedźwiedź polarny nie zamarza, bo jego sierść jest pokryta specjalnym łojem. Oprócz zidentyfikowania kluczowych składników (cholesterolu, diacylogliceroli i kwasów tłuszczowych), naukowcy byli zaskoczeni, gdy odkryli, że „skwalen” był nieobecny. Ten tłusty metabolit jest obecny we włosach ludzkich i we włosach innych zwierząt wodnych, takich jak wydry morskie. Jego brak we włosach niedźwiedzia polarnego jest bardzo ważny z perspektywy zapobiegania oblodzeniu.
Zwierzęta polarne stały się źródłem inspiracji do opracowywania nowych materiałów przeciwoblodzeniowych
Sierść niedźwiedzia polarnego wcale nie jest biała
Jakiś czas temu informowaliśmy na łamach portalu, że na skutek zmian klimatu sierść niedźwiedzi polarnych zmienia swój kolor i staje się mniej biała. Sęk w tym, że nigdy taka nie była.
Przy bliższym przyjrzeniu okaże się, że ciało i skóra niedźwiedzia polarnego w gruncie są czarne. Biały kolor natomiast jest efektem pewnego złudzenia powstającego na skutek specyficznej budowy włosów tych zwierząt. Wszystko przez to, że jak już wspominaliśmy, są one przezroczyste. We włosach odkłada się też sól i związki mineralne pozyskiwane z morza. One także pomagają w zabawie ze światłem. Powstaje efekt luminescencji, więc niedźwiedź polarny w gruncie rzeczy… świeci bielą. Oddaje tę barwę, a ona go kamufluje.
