Czy segregacja śmieci jest obowiązkowa?
W Polsce segregacja odpadów jest obowiązkowa dla wszystkich mieszkańców, zarówno właścicieli domów jednorodzinnych, jak i mieszkańców bloków oraz dla firm. Od 1 stycznia 2020 roku wprowadzono jednolity system segregacji, który nakłada na każdego obowiązek sortowania odpadów na odpowiednie frakcje.
Przepisy dotyczące segregacji śmieci w Polsce zostały wprowadzone na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622, z późniejszymi zmianami). Wynika to również z unijnych dyrektyw, które zobowiązują państwa członkowskie do wdrożenia systemów selektywnej zbiórki odpadów oraz osiągnięcia określonych poziomów recyklingu. W Polsce obowiązek ten został uszczegółowiony m.in. w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z 2020 r. dotyczącym sposobu selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
Kto sprawdza, czy śmieci są segregowane?
Kontrolę nad prawidłową segregacją odpadów sprawują przede wszystkim gminy oraz wyznaczone przez nie służby komunalne. W niektórych miastach, takich jak Leszno, wprowadzono ekopatrole, które monitorują sposób segregacji śmieci przez mieszkańców. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, mieszkańcy mogą zostać ukarani podwyższoną opłatą za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Najczęściej dzieje się tak, że w dzień odbierania śmieci na danym terenie służby sprawdzają zawartość śmietników z określonymi odpadami. Jeśli na przykład w śmieciach zmieszany znajdzie się zbyt dużo plastiku lub szkła, na śmietniku właściciela umieszczana jest naklejka ostrzegawcza. Zawiera ona informacje, że śmieci w tym pojemniku były nieodpowiednio segregowane i jeśli to się nie zmnieni, kolejnym krokiem będzie kara pieniężna.
Co się dzieje, gdy odpady są nieodpowiednio segregowane?
Jeśli odpady nie są prawidłowo segregowane, gmina ma prawo nałożyć na właściciela nieruchomości podwyższoną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zgodnie z przepisami, opłata ta nie może być niższa niż dwukrotność standardowej stawki i nie wyższa niż jej czterokrotność. Na przykład w Warszawie dla domu jednorodzinnego standardowa stawka wynosi 107 zł miesięcznie, co oznacza, że w przypadku nieprawidłowej segregacji opłata może wzrosnąć do minimum 214 zł, a maksymalnie do 428 zł miesięcznie.
Jaka jest kara za złe segregowanie śmieci? Może zaboleć
Oprócz podwyższonych opłat za niewłaściwą segregację, za wrzucanie elektrośmieci lub odpadów niebezpiecznych do zwykłego kosza na śmieci lub ich wyrzucenie w niedozwolonym miejscu grozi mandat do 5 tys. zł, a nawet areszt. Mandat za nieodpowiednie sortowanie lub jego brak może nałożyć również straż miejska, wynosi on 500 zł.
Warto również pamiętać, że w 2025 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące segregacji tekstyliów. Teraz nie wolno wyrzucać ubrań i innych tekstyliów do pojemników na odpady zmieszane, trzeba je wywozić na PSZOK. Przedsiębiorcy natomiast muszą segregować odpady budowlane i remontowe.
