Krwiopijcy atakują z powietrza. Pijawki potrafią skakać na ofiary

Pijawki to nie tylko postrach stawów i sadzawek. W tropikach krewniacy naszych, polskich krwiopijców radzą sobie świetnie na lądzie. W tropikalnych lasach potrafią wykorzystywać swoje przyssawki do pełzania i wspinania się na drzewa. A kiedy już znajdą się na drzewie – mogą atakować ofiary z powietrza. 

Takie “latające pijawki” opisał jeszcze w XIV w. odwiedzający Sri Lankę uczony Ibn Battuta. Relacje o “skaczących pijawkach” pojawiały się potem wielokrotnie, ale w XX wieku zostały podane w wątpliwość. Autorzy badania z 1968 roku napisali: „Wbrew temu, co podają ludowe podania, pijawki lądowe nie skaczą z roślinności na swoją ofiarę”.

Skaczące pijawki z Madagaskaru

Okazało się jednak, że byli oni w głębokim błędzie. Dwoje badaczy zaprezentowało właśnie konkretne dowody na istnienie skaczących pijawek. Ich obserwacje, opublikowane 20 w czasopiśmie Biotropica, pokazują, że jeden z gatunków pijawek żyjący na Madagaskarze zwija swoje ciało i wystrzeliwuje w powietrze niczym atakująca kobra.

W 2017 r. Mai Fahmy, badaczka z Uniwersytu Fordham, prowadziła w Parku Narodowym Ranomafana na Madagaskarze badania nad pijawkami do swojej pracy doktorskiej. „Pewnego popołudnia, podczas zbierania pijawek, zdecydowałam, że najpierw chwilę się im poprzyglądam”- mówi. Zaczęła nagrywać siedzącą na liściu pijawkę, jednak szybko stało się coś dziwnego.

„W ciągu kilku sekund podskoczyła dwukrotnie” mówi Fahmy. „Zakładałam, że to zachowanie zostało dobrze udokumentowane. Ale kiedy wróciłam do Stanów Zjednoczonych i pokazałem to moim kolegom, szybko zdałam sobie sprawę, że to nieprawda”.

Naukowcy ustalili, że skacząca pijawka należała do gatunku Chtonobdella fallax, spokrewnionego z licznymi pijawkami lądowymi zamieszkującymi region oceanów Indyjskiego i Spokojnego. Wydają się skakać, tak jak kobry i inne atakujące węże: pijawki zwijają swoje ciało do tyłu, a następnie wyskakują do przodu.

Naukowcy spekulują, że zwierzęta mogły opracować tę umiejętność, aby szybko docierać do swoich żywicieli, w tym ludzi. „Z punktu widzenia ewolucji wszystko, co powoduje, że pijawka lądowa dostaje krew szybciej lub w sposób bardziej skryty, daje im wielką przewagę selektywną” piszą badacze.