Czarnogóra, gdzie wszystkie siły polityczne i społeczeństwo zjednoczyły się w dążeniu do wejścia do UE, jest rzadkim przykładem konsensu w sprawie europejskiej przyszłości kraju – powiedziała w rozmowie z PAP minister ds. europejskich Czarnogóry Maida Gorczević, która w czwartek rozpoczyna dwudniową wizytę w Polsce.
Według zapowiedzi rządu w Podgoricy wizyta Gorczević w Warszawie będzie okazją do promocji postępów Czarnogóry w procesie integracyjnym w Polsce, która obecnie sprawuje prezydencję w Radzie UE.
– Długość procesu rozszerzenia (UE) doprowadziła do pewnej frustracji na Bałkanach Zachodnich, jednak czarnogórskie społeczeństwo pozostaje nastawione optymistycznie – podkreśliła Gorczević. – Ponad 80 proc. obywateli popiera przystąpienie do UE, nasz rząd w pełni zgadza się ze Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa UE, a w czarnogórskiej debacie publicznej nie słychać eurosceptycznych narracji – stwierdziła.
Jak dodała minister, Podgorica „skupia się na trudnym procesie negocjacyjnym i na jednoczesnym informowaniu społeczeństwa o korzyściach z niego płynących”.
Czarnogóra: Nowi członkowie rozwiązaniem problemów UE
Szefowa resortu oceniła, że „rosyjska agresja na Ukrainę, pandemia koronawirusa i inne czynniki powodujące niestabilność w UE przyspieszyły zainteresowanie integracją kandydatów we wspólnotowych ramach politycznych i bezpieczeństwa”.
– Rozszerzenie UE mogłoby pomóc w rozwiązywaniu problemów wewnętrznych poprzez rozszerzenie wpływów Wspólnoty, pobudzenie optymizmu wśród krajów członkowskich i wzmocnienie pozycji UE w świecie – podkreśliła Gorczević.
Dodała, że „po latach tzw. zmęczenia rozszerzeniem na szczeblu UE sytuacja zaczęła się zmieniać, czego doskonałym przykładem jest Czarnogóra”. – W 2024 roku po raz pierwszy od siedmiu lat zamknęliśmy trzy rozdziały negocjacyjne, co wyraźnie pokazuje wolę zarówno w UE, jak i Czarnogórze – zaznaczyła.
Kryzys konstytucyjny Czarnogóry i walka z korupcją
Komentując wezwania UE do reform w sferze wolności mediów, walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną, Gorczević zwróciła uwagę, że „po odsunięciu 30-letniego reżimu (Milo Djukanovicia – red.) nowe władze zaczęły sądzić byłych wysokich rangą urzędników za korupcję i powiązania z przestępczością zorganizowaną”.
Minister przypomniała, że Czarnogóra otrzymała w 2024 roku od Komisji Europejskiej raport dotyczący spełnienia kryteriów przejściowych dotyczących praworządności. – Był to wyraz uznania za odejście od najbardziej negatywnych praktyk społecznych – zauważyła.
W Czarnogórze od ponad miesiąca trwa kryzys konstytucyjny, który rozpoczął się, gdy komisja parlamentarna zdecydowała o przejściu w stan spoczynku sędzi Trybunału Konstytucyjnego, a większość parlamentarna ogłosiła, że zamierza wysłać na emeryturę kolejnych dwóch sędziów Trybunału. Od tego czasu opozycja blokuje prace parlamentu, twierdząc, że naruszono w ten sposób konstytucję, według której to Trybunał decyduje o emeryturze członków swojego składu.
– Problem bezsprzecznie istnieje, ale wynika z samego Trybunału, a nie z decyzji komisji parlamentarnej. Rząd i premier (Milojko Spajić) są otwarci na dialog z opozycją i zaproszenie zostało już wystosowane – przekonywała minister. Pytana o reakcję UE, odpowiedziała, że „Bruksela wezwała wszystkie władze Czarnogóry do zapewnienia pełnej funkcjonalności Trybunału”.
– Rząd zintensyfikował procesy reform związanych z UE, dlatego nie ma czasu do stracenia, a każdy dzień bojkotu parlamentarnego utrudnia postęp – podsumowała czarnogórska minister spraw europejskich.
Prozachodnia i proeuropejska polityka Czarnogóry
Prezydent Czarnogóry Jakov Milatović, który w poniedziałek wziął udział w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau, we wtorek spotkał się w Warszawie z premierem Donaldem Tuskiem, a następnie z prezydentem Andrzejem Dudą.
W ubiegłym tygodniu Duda spotkał się z z premierem Czarnogóry Milojko Spajiciem przy okazji Światowego Forum Ekonomicznego w Davos.
Prowadząca prozachodnią i proeuropejską politykę Czarnogóra w 2017 roku dołączyła do NATO i obecnie jest uznawana za najbardziej zaawansowany kraj Bałkanów Zachodnich na drodze do członkostwa w UE.
