Na początku 2024 roku świadczenie wychowawcze 500 plus zostało zwiększone do 800 zł na każde dziecko do 18. roku życia. Jednak coraz więcej osób, w tym eksperci, apeluje o wprowadzenie corocznej waloryzacji tego programu. Jak mówił w rozmowie z PAP Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych, taka zmiana jest kluczowa dla poprawy sytuacji rodzin w Polsce.
Waloryzacja 800 plus. Dlaczego to ważne?
Według Owczarka, wsparcie socjalne, w tym 800 plus, powinno być waloryzowane co roku, aby skutecznie przeciwdziałać ubóstwu. Ekspert zauważył, że w 2023 roku poziom skrajnego ubóstwa w Polsce powrócił do stanu sprzed wprowadzenia programu 500 plus. Obecnie na wypłatę 800 plus zaplanowano w budżecie na 2025 rok aż 63 miliardy złotych, co stanowi ponad 1,5% PKB Polski.
Ekspert zaznaczył, że choć coroczna waloryzacja 800 plus byłaby korzystna, nie powinna być wdrażana natychmiast. Jego zdaniem bardziej pilne jest zwiększenie pozostałych świadczeń rodzinnych, które są zależne od dochodów gospodarstwa domowego. „Odczuwalna podwyżka tych świadczeń powinna być priorytetem, zanim zdecydujemy się na waloryzację 800 plus” – powiedział Owczarek.
Jakie wyzwania stoją przed rządem?
Owczarek wskazał, że rząd w najbliższym czasie musi zrealizować trzy kluczowe reformy:
- Wdrożenie unijnej dyrektywy o adekwatnych wynagrodzeniach minimalnych, co oznacza m.in. coroczne dostosowywanie płacy minimalnej do poziomu przeciętnego wynagrodzenia.
- Uchwalenie ustawy o pracy platformowej, regulującej warunki pracy dla osób zatrudnionych m.in. w sektorze dostaw i usług.
- Systemowe wprowadzenie asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami, co ma pomóc w rozwoju usług opiekuńczych w starzejącym się społeczeństwie.
Unijna dyrektywa o płacy minimalnej
Polska miała czas na wdrożenie tej dyrektywy do listopada 2024 roku. Zakłada ona m.in. wyznaczenie referencyjnej wartości 55% przeciętnego wynagrodzenia jako podstawy dla płacy minimalnej. Dodatkowo dyrektywa promuje rozwój rokowań zbiorowych między pracodawcami a pracownikami, które obecnie w Polsce obejmują tylko 10-15% zatrudnionych, podczas gdy w Europie Zachodniej wskaźnik ten wynosi 80%.
Praca platformowa i asystencja osobista
Ekspert zauważył, że około pół miliona osób w Polsce pracuje w modelu platformowym, m.in. jako dostawcy jedzenia czy kierowcy taksówek. Brak regulacji prowadzi do patologii, takich jak brak ubezpieczeń społecznych czy urlopów. Z kolei ustawa o asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami jest niezbędna w kontekście starzejącego się społeczeństwa i rosnącego zapotrzebowania na tego rodzaju usługi.
Owczarek podkreślił, że wprowadzenie corocznej waloryzacji 800 plus jest ważnym krokiem, ale rząd musi najpierw skupić się na innych pilnych reformach. Rozwój polityki społecznej w kierunku europejskiego modelu wsparcia będzie kluczowy dla poprawy jakości życia Polaków.
