Częściej słyszy się o nietypowym umiejscowieniu farm fotowoltaicznych. Jakiś czas temu informowaliśmy o „Requiem in Power”, projekcie, który ma przekształcić cmentarze w największe farmy fotowoltaiczne w Hiszpanii. Walencja ma ambitne plany dotyczące dekarbonizacji i chce je zrealizować w ciągu najbliższych kilku lat. Miasto planuje zainstalować 6658 paneli słonecznych na lokalnych cmentarzach.
Solar grazing, inaczej „wypas słoneczny” to praktyka umieszczania zwierząt na tym samym polu, co panele słoneczne. Owce są najczęściej używanymi zwierzętami, chociaż w niektórych instalacjach korzystano z innych zwierząt gospodarskich.
Gdy instalowane są panele słoneczne, korzystne jest, aby znajdowały się pod nimi użytki zielone. Roślinność zapobiega zanieczyszczeniu wody przez odpływ wód opadowych i korozję. Niestety, ale wysoka roślinność może zacząć zacieniać panele, czyniąc je nieefektywnymi. Poza tym powstaje potencjalne zagrożenie pożarowe, jakie stwarzają hektary suchej trawy.
Właściciele farm słonecznych radzą sobie z tym problemem regularnie kosząc trawę, ale manewrowanie kosiarką wokół słupów i paneli nie jest łatwe. Jednak jak zauważono owce są lepsze – potrafią wcisnąć się w małe szczeliny i skubać trawę bez względu na pogodę.
Badania opublikowane w Applied Animal Behaviour Science w 2022 r. wykazały, że owce mające dostęp do paneli słonecznych spędzają więcej czasu na wypasie niż te, które ich nie mają. Naukowcy uważają, że częściowo wynika to z faktu, że panele zapewniają owcom cień.
W oddzielnym raporcie z 2018 r. stwierdzono, że osłona paneli zwiększa również wilgotność gleby. Kondensacja i spływ deszczu przyczyniają się do tego, tworząc lepszą paszę o wysokiej zawartości białka. Gdy owce poruszają się po polu, rozdeptują starą materię roślinną w glebie, nawożąc i odmładzając ziemię. Oprócz wzmocnienia jakości paszy, wykazano, że poprawia to zdrowie gleby w dłuższej perspektywie, zwiększając magazynowanie węgla i składników odżywczych.
SolarPower Europe odkryło też, że taka gleba pod panelami słonecznymi magazynowała do 80 proc. więcej węgla. Retencja wody wzrastała o 20 do 30 procent, a firma odnotowała 60-procentowy wzrost obecności zapylaczy.
Solar grazing podbija USA
Podczas gdy w USA można dostrzec początek nowej ery w rolnictwie, w Europie robimy to już od jakiegoś czasu. Od 2015 r. farma słoneczna w Saint-Amadou w regionie Oksytanii we Francji jest domem dla setek owiec. A od 2016 r. Enel Power wykorzystuje owce do utrzymania roślinności na swoich panelach słonecznych w Grecji. W 2023 roku Iberdrola ogłosiła, że zamierza wypasać stado 300 owiec w swoich parkach fotowoltaicznych w Portugalii.
Populacja owiec w USA maleje, obecnie wynosi około 5 mln, w porównaniu z 50 mln w 1947 r. Przemysł baraniny zmaga się z problemami, a około 2/3 jagnięciny w kraju jest importowane. W związku z tym wszystko, co wspiera przemysł owczarski, jest ciepło witane przez amerykańskich rolników. Fakt, że pomaga w produkcji zielonej energii, jest wisienką na torcie.
Cały ruch określa się mianem „agrivoltaics”. Dopiero zaczynamy zdawać sobie sprawę z korzyści płynących z dobrego wykorzystania gruntu pod panelami słonecznymi. Oprócz owiec agrivoltaics może obejmować uprawy, inne zwierzęta gospodarskie, a nawet pszczoły.
