Dodatkowo są to ptaki niepłochliwe, nie znają człowieka i go ignorują. Młode urodzone w arktycznej tundrze dopiero podczas pierwszej w życiu wędrówki na południe spotykają tereny ucywilizowane, przekształcone i spotykają ludzi.
Stąd też zwykle obserwuje się je z bliska i długo bez konieczności podchodzenia czy używania lunety. Spektakularny sposób żerowania polegający na kręceniu się i tworzeniu wodnego wiru wydobywającego pokarm na powierzchnię tak absorbuje płatkonoga, że zupełnie ignoruje obecność obserwatorów.
Trzy gatunki płatkonogów. Mają ciekawą cechę
Płatkonogi to grupa szczególnych ptaków w rzędzie ptaków siewkowych. Płatkonogi to charakterystyczne trzy gatunki: szydłodzioby, płaskodzioby i trójbarwny. Gniazdują głównie w strefie arktycznej, a zimują w strefie tropikalnej i na południowej półkuli.
Płatkonogi są znane z tego, że występuje u nich odwrócony dymorfizm płciowy. U ogromnej większości ptaków samce są bardziej kolorowo ubarwione i zabiegają o względy potencjalnej partnerki. U płatkonogów odwrotnie, samice są bardziej kolorowe, rywalizują o skromniej ubarwione samce i bronią swojego terytorium.
Samice są też większe od samców, a największa różnica występuje u amerykańskiego płatkonoga trójbarwnego. Jego samica jest większa aż o 35 proc. od samca. Samcom przypada też wyłączna rola opieki nad czterema jajami zniesionymi przez samicę do gniazda. Po wykluciu się piskląt też jedynie samiec zajmuje się wychowaniem potomstwa.
Płatki na nogach to jego wizytówka
Płatkonogi mają spłaszczoną bocznie nogę, a konkretnie kość skokową i palce otoczone płatkami skóry z niewielką błoną. Taka budowa nóg ułatwia im pływanie i tworzenie charakterystycznego wiru wodnego.
Mają także sute upierzenie na brzuchu, które zatrzymuje powietrze, przez co pływają z łatwością i utrzymują się na powierzchni wody jak korki. To właśnie ten sposób pływania ułatwia wypatrzenie ich podczas obserwacji nad wodą.
Płatkonóg szydłodzioby jest regularnym migrantem spotykanym w różnych miejscach w Polsce, głównie jesienią i są to najczęściej młode ptaki. Najczęściej widywany jest na wybrzeżu ale są to zwykle pojedyncze ptaki, rzadziej stada do kilku osobników w jednym miejscu. Wyjątkowo zdarzają się koncentracje liczące nawet ponad 100 ptaków.
Najczęściej widywane są w Zatoce Gdańskiej w Ujściu Wisły, ale wiąże się to także z tym, że właśnie to miejsce jest regularnie odwiedzane przez ornitologów. W centrum Polski płatkonogi szydłodziobe obserwowane są na dużych zbiornikach zaporowych. Każde spotkanie z tym ptakiem jest dużym wydarzeniem, bo nie pojawiają się u nas co roku.
Dużo rzadszy jest płatkonóg płaskodzioby, który zalatuje do Polski jedynie sporadycznie. Gniazduje dalej na północ niż powszechniejszy u nas płatkonóg szydłodzioby lęgowy już w Skandynawii i na Islandii.
Czekamy na płatkonoga trójbarwnego
Najrzadszy w Europie z płatkonogów jest płatkonóg trójbarwny, bo zalatuje wyjątkowo. Częściej pojawia się (ale też niecorocznie) na Wyspach Brytyjskich, na wybrzeżu Norwegii, w Szwecji, Niemczech i Holandii. W każdym z tych krajów widziany był już powyżej 10 razy w XXI w.
Zaskakująco w ostatnich latach pierwszych obserwacji tego gatunku dokonano w Tunezji i w Izraelu. W Polsce nadal czekamy aż i ten płatkonóg doleci i trafi na godnych obserwatorów, którzy będą w stanie go dostrzec i zrobić odpowiednia dokumentację zdjęciową.
Potem taki fakt zgłasza się do Komisji Faunistycznej, która później zatwierdzi obserwację. Wtedy dopiero nowy gatunek trafi na listę ptaków krajowych i wzbogaci naszą awifaunę o nowy gatunek, zalatujący aż z Ameryki Północnej.
